DNEVNIK NOĆI - Tomas Ligoti

            S velikim zadovoljstvom obaveštavam vas da je Orfelin obznanio pretplatu za 14. knjigu edicije „Poetika strave“, koju uređuje vaš dr Ghoul, uz pomoć Milenka Bodirogića. U pitanju je druga zbirka priča Tomasa Ligotija na srpskom jeziku, nakon vrlo finog prijema na koji je naišla prva, PISAR TAME, koju smo objavili pre par godina; a ta druga zbirka zove se - DNEVNIK NOĆI.

            Toliko sam već pisao o Ligotiju i na ovom blogu (potražite, vi koji ste ste se kasno priključili!), i u studiji POETIKA HORORA, i u pogovoru za pomenutog PISARA TAME, da sada ne bih dužio. Ko je čitao, znaće; ko nije čitao – čitaće, valjda, pa će znati.

            U ovoj konkretnoj zbirci naći ćete malo veći naglasak na motivima noći, snevanja i košmara, uz uobičajene Ligotijeve tonove metafizičkog horora, kosmičke strave i egzistencijalnog pesimizma. Ili, kao što napisah u POGOVORU ove knjige pod naslovom U srcu gluvog doba:

„Kao plodove te potrage po regionima noći, u Ligotijevoj beležnici nalazimo bizaran spoj kvazibudističkih moraliteta, filozofskih parabola, pesama u prozi i kondenzovanih horor priča, odnosno minijatura koje bi manje maštoviti, a komercijalnije nastrojeni, naduvali do razmera više desetina, ako ne i stotina stranica. Kod našeg pisara tame ti dragulji otrgnuti su od noći, od sna, od nesanice, ili od neodredive hipnagogičke međuzone između sna i jave, kao da su nabrzinu nažvrljani na stranicama dnevnika noći pre nego što iščile pred prodorom svetlosti i razuma. A opet, ovi dragulji ipak nisu nažvrljani, već su ispisani pažljivo izgrađenim, poetičnim stilom kojeg se ni Po ne bi postideo. Istina, čitaocu željnom zapleta i priče neki od ovih fragmenata mogu delovati frustrirajuće nedovršeni, nejasni, zbunjujući – upravo kao što to snovi najčešće i jesu. A Ligoti je uradio veliki podvig prenevši jezik snova u žanrovski intoniranu, ali žanr-nadrastajuću prozo-poeziju.“

Da ne citiram samo sebe, evo lepih reči o Ligotiju koje je napisala velika horor umjetnica Popi Z. Brajt (koju takođe uskoro možete očekivati u ovoj ediciji! oh, yeah!), a koje na zadnjoj korici ove knjige stoje kao blurb:

„Kada čitam Ligotijeve priče, često doživljavam dva izražena osećaja: blagi deža vi, ne kao da sam te reči već pročitala, već kao da su mi se ti prizori već negde ukazali u tmuši podsvesti; i osećaj lavkraftovskog strahopoštovanja koje senovito prelazi u egzistencijalnu mučninu. Više od ijednog drugog pisca koji mi pada na pamet, Ligoti definitivno piše sablasnu prozu.“

            

Zbirka DNEVNIK NOĆI (Noctuary, 1994) sadrži kultnu novelu „Tsalal“ i još sedam priča i pripovedaka strave, plus čak dvadeset neobičnih horor minijatura. Konkretno, evo sadržaja:

1 - OGLEDI O SENCI

Meduza

Razgovori na mrtvom jeziku

Predskazanje iz snova

Anđeo gospođe Rinaldi

2 - RAZMATRANJA O CRNILU

Tsalal

Luda noć okajanja

Neobična zamisao majstora Rinjola

Glas u kostima

3 - BELEŠKE O NOĆI

Gospodareve oči blistaju od tajni

Inkvizitor

Nova lica u gradu

Jesenik

Neko možda sanja

Samoubistvo maštom

Nepoznato

Tok košmara

Preuranjeni preobražaj

Čovek demon

Lutkari

Sablasni posed

Praiskonska mržnja

Bezimeni užas

Podrugljiva misterija

Beskrajna jednačina

Večna fatamorgana

Red iluzija

Mesečeva kosturnica

Deset koraka do Tanke planine

            Sve ovo preveli su Arijana Luburić-Cvijanović i Igor Cvijanović koji su se već pokazali u Orfelinu prevodima priča u Hodžsonovom GLASU U NOĆI. Naravno, dr Ghoul je budno motrio da sve to bude što je vernije moguće Ligotijevoj reči i duhu.

Knjigu je likovno ukrasio Nikola Vitković, koga znate kao ilustratora prva dva izdanja NEKRONOMIKONA, a možda i kao autora grafičke novele FOTOFOBIJA. On je stari fan Tome Ligotića (koga je otkrio preko muzike, tačnije zahvaljujući grupici CURRENT 93 s kojom je Ligoti na razne načine sarađivao) pa zato nije ni čudo što je ovako RAZORIO i koricu i unutarnje ilustracije, pogodivši duh Ligotija posrid sride.

            A to potvrđuje i sam Ligoti, kojem sam poslao ove Nikoline radove, na šta mi je on napisao:

Art by Nikola Vitković iz knjige DNEVNIK NOĆI

„I’m more than impressed and pleased with the cover illustration. As I’ve said and written before, European genre illustrations seem to me on the whole superior to those by American artists. In brief, the former strike me as less vulgar. Perhaps the reason for that is because the U.S. has a prolific but overly commercial body of works within literature in general and the horror genre in particular. By contrast, the cover illustration you’ve sent me would seem appropriate to a work by Kafka or any number of European authors who wrote in a historical tradition more existentially dark than any that has dominated American writing, which is congenitally idealistic and, in my view, disingenuously upbeat. I have a theory that those who came from Europe with hopes of flourishing in this country were among the more industrious, acquisitive, and, in a word, manic types in their home countries. I’ve never felt at home among them and often think that, with the exception of the English language, they’ve had nothing to offer me.“

Art by Nikola Vitković iz knjige DNEVNIK NOĆI

Glede unutrašnjih ilustracija napisao mi je:

„I think the interior illustrations are admirable for their abstraction and, to some extent, minimalist aesthetic. If I were an illustrator, I think I would do something like this.“

Puna knjižarska cena ove knjige će biti 1.210 dinara, a u pretplati je 1000.
Pretplata traje od 10. aprila do 15. maja 2019. 

Knjige platiti na račun Orfelin izdavaštva, Kosovska 23, Novi Sad (broj računa 220-73108-85), a pretplatnik svoje podatke (ime i prezime, adresa i broj telefona), kao i naslove knjiga na koje se pretplatio šalje na: orfelinns@gmail.com.
Knjige isporučujemo poštom na adresu koju naznačite. Poštarinu plaća Orfelin.

Knjiga iz štampe izlazi za oko mesec dana, tj. negde sredinom maja najkasnije.

Pošto ste Azatotu dosadili zapitkivanjem šta ćemo još ove godine objaviti u Orfelinu, to ću obznaniti kad/ako se vratim iz Slovenije, za 10-ak dana ili tako nešto... Do tada slobodno uplaćujte ovaj DNEVNIK NOĆI. Uzgred, PISAR TAME je na ivici da se rasproda, pa ko ga do sad nije uzeo, bolje neka požuri: nema još mnogo primeraka na lageru.

            Nešto kao privju – evo vam sempl jedne od horor minijatura iz III dela knjige. To su dražesne horor dražeje u ovom stilu:

GOSPODAREVE OČI BLISTAJU OD TAJNI

Ta zvona što zvone na planini pod izmaglicom govore da je Gospodar Hrama mrtav. Zapravo, tamošnji monasi su ga najzad ubili.

Izgleda da je Gospodar Hrama pre nekoliko godina počeo da pokazuje neke čudne i veoma neprijatne oblike ponašanja. Navodno je izgubio svaki osećaj za ovozemaljsko dostojanstvo, izgubivši čak i kontrolu nad vlastitim telom. U nekom trenutku još jedna glava je izbila na bočnoj strani Gospodarevog vrata, te je ta odvratna mala izraslina počela da zadaje raznorazne naredbe i uputstva monasima koje je samo njihov uzvišeni osećaj za pristojnost i red sprečio da ih sprovedu. Naposletku su Gospodara Hrama zatvorili u jedan sobičak u udaljenom delu manastira. Tamo su se o tom nekad mudrom i voljenom učitelju starali kao o nekoj životinji. Nekoliko godina monasi su trpeli zvuke koje je ispuštao i različita obličja koja je preuzimao. Na kraju su ga ubili.

Šapuće se među učenicima prosvetljenosti da čovek može dosegnuti stanje bivstvovanja u kojem samo prosvetljenje gubi svako značenje, što za posledicu ima da on potom postaje izložen raznim vidovima čudnih sudbina.

A monasi? Posle ubistva razbežali su se na sve strane. Jedni su se sakrili u druge manastire dok su se drugi vratili da žive među običnim stanovnicima sveta. Ali nisu sasvim mogli da izbegnu svoju prošlost bekstvom, ništa više nego što su mogli da se otarase starog gospodara ubistvom.

Jer čak i nakon smrti njegovog telesnog bića, Gospodar Hrama je tražio one koji su nekad bili pod njegovim vođstvom; i tim zlosrećnim sledbenicima darivao je, sa priličnim insistiranjem, svoje užasno prosvetljenje.