DJAVOLJE SJEME (1979) - 1. deo

 *** 

 3+ 

            u okviru akcije 'ex-yu horori i hororidi', nakon što sam ovde pre neki dan prikazao bosanskog isterivača đavola i njegov slikoviti šejtan-sabor, došao je red i na ovaj dugotraženi primerak zaboravljenog sfrj horor-ludila. trebalo je da prođe preko 30 godina (scary!) otkako sam po prvi i jedini put u životu gledao ovo – i baš zato što sam se vrlo neodređeno prisećao nekih detalja, bilo mi je teško da kasnije identifikujem o čemu se uopšte radilo.  

svi kojima sam pričao o ovom filmu belo su me gledali, uključujući i prijatelje iz hrvatske – što i ne čudi mnogo, jer ovo izgleda da nije bilo prikazivano nikada više za vreme sfrj, a verovatno ni kasnije. pravi mali zaboravljeni i zagubljeni biser, koji je napokon dolijao nakon mog upita, ovde na blogu, i sugestije koju je dao izvesni "ottosamp" - kome i ovde zahvaljujem. čim sam video captures iz filma i pročitao sažeti zaplet, bilo mi je jasno da to mora da je to. i jeste!

            ĐAVOLJE SJEME je hrvatski TV film u dva dela, svaki od po 80' – znači, kao dva kraća filma, što ukupno daje 2 sata i 40 minuta akcije – i te kakve!

            ova tvorevina (iz razloga ekonomije, nadalje ću je nazivati filmom) može se gledati na nekoliko uzajamno neisključujućih načina:

            - kao izrazito nekonvencionalan, neobičan ex-yu film, vredan već zbog toga što ne liči na 99% tadašnje nam (a i današnje) kinematografije;

            - kao pravi biser ezoterije, toliko nepoznat širim masama da je čak i njegova imdb stranica u ovom trenu jezivo štura – ovo ću ispraviti u narednim danima;

            - kao izgubljena karika koja nedostaje u kratkotrajnom naletu fantastike u hrvatskom filmu 1976-1983 (tj. od IZBAVITELJA do TREĆEG KLJUČA);

            - kao jedan od najboljih filmova sa elementima horora uopšte nastalih na ex-yu prostorima, te stoga idealan kandidat za prošireno, sfrj izdanje knjige U BRDIMA, HORORI;

            - kao jedan od najboljih filmova sa motivom faustovskog ugovora uopšte nastalih na ex-yu prostorima, te stoga idealan kandidat za prošireno izdanje mog FAUSTOVSKOG EKRANA;

            - kao natprosečan primer mittel-europske fantastike, u rangu sa sličnim poljskim i češkim filmovima, sa sličnim katoličkim teretom, i sa sličnom vizuelnošću;

            - kao više nego intrigantan (iako half-assed) pokušaj bavljenja hrvatskim koketiranjem sa silama Zla u II svetskom ratu, kroz providnu ali krajnje zanimljivu fanta-alegoriju… (potonji aspekt je zasigurno glavni razlog što je ovaj film emitovan, kako izgleda, samo jednom, i što niko ne zna za njega.

            ili bar nije znao – do sada!

            film je režirao vanča kljaković, ali izgleda da je za horor zaslužnija koscenaristkinja, zora dirnbach, budući da vanča, kako izgleda, nije radio ništa drugo hororu srodno (režirao je tri epizode zlokobno-košmarne serije NEPOKORENI GRAD, ali nije kultnu horor epizodu 'čovek sa crnom kožnom torbom'!). s druge strane, gđa dirnbach zaslužna je i za scenario filma NOĆ POSLIJE SMRTI (1983) za kojim ovog časa raspisujem poternicu – ko ga navata, nek dojavi linkove. u pitanju je ekranizacija priče hrvatskog fanta-horor klasika, xavera šandora đalskog (SAN DR MIŠIĆA) – evo sinopsisa toga: Based on a short story by Ksaver Sandor Djalski (1854-1935), this average psychological drama describes how a northern Croatian aristocrat has a vision of his dead wife and, after turning to spiritualism, is convinced she has really come back to him. možda jeste 'average', ali igraju rade šerbetdžija, milena dravić, sven lasta… prema tome, ovo se MORA gledati!

            dođavola, sad vidim da postoji i TV film NOCTURNO, takođe pisala zora, prema đalskom – narode, pomagajte: ima li to negde u bilo kom obliku (vhs, divx, dvd)?

            eto, ispade da je priča o srpskohrvatskim hororima još duža i bogatija nego što je iko do sada i slutio a kamo li beknuo… nego, da se vratim ĐAVOLJEM SJEMENU:

            priča kreće dinamično – jurnjavom konjske zaprege za vozom – a nastavlja se sa podjednakom, i za sfrj okvire zaprepašćujućom narativnom ekonomijom i ritmom (zločina) koji je mom lakosmarajućem temperamentu itekako godio. iako ovo traje preko 2,5 sata, ne da se nisam ugnjavio nimalo, nego sam sve to ispratio sa pažnjom i interesovanjem kakve mi nisu probudili neki drugi nedavni maratonski a visokoprofilni filmovi od preko 2 sata npr. bedasti senilni istvudov HEREAFTER (2), ili jednodimenzionalni i repetitivni iako well-meaning OF GODS AND MEN aka Des hommes et des dieux (2+); zapravo, čak i neki komercijalniji duuugometražni filmovi koje overih ovih dana poprilično su me ugnjavili, recimo ZEBRAMAN 2 (3-) i CASINO ROYALE (2+/3-). a ĐAVOLJE SJEME nije!

            u pomenutoj zaprezi za vozom jurio je ivo gregurević (odličan, kao i uvek), ovde kao mladi seljačić na putu ka zagrebu, gde bi da studira medicinu i otkrije, ni manje ni više, no tajnu smrti. u vozu se upušta u kraću diskusiju sa super-creepy starcem, slepim hipnotizerom (sic!) bengalijem, koji mu kaže da su alhemija i astrologija (!) pravi put, a ne nauka.

takođe mu na dlanu pročita (dodirom) da je mladunac okružen smrću. to se smesta demonstrira kada, po izlasku iz tunela, ivo na sebi zatekne polegnutu seljančicu mladu sa nožem zarivenim u grudi! 

deo te scene je i kadar u kome se krv sliva niz njenu suknju na pokrov pletene korpe, koji sam ja, u čudnim putevima sjećanja, kao klinac upamtio na malo drugačiji način (kao da joj je ta krv curila između nogu). imajući u vidu da sam u vreme kada sam ovo poslednji put gledao imao 6 godina (emitovano 19. i 26. februara 1979), dobro je da sam upamtio bilo šta! u svakom slučaju, već tada sam bio zadojen hororom, kao što ova fotka iz tog perioda, možda godinu dana kasnije, jasno pokazuje: I have always been ghoul!

ivo stiže u zg, gde mu jezivi slepac bengali preporuči svratište, za koje se ispostavi da je – javna kuća. u skladu sa arhi-katoličkim odnosom prema sexu, to je mesto prikazano kao ponor pakla, sasve nekakvom veštačkom maglom što se leluja uz pod, a osim nekolicine ok kurava tu su i nekakve groteskno matore i debele.

naravno, nema dekadencije bez peđera, pa stoga kao ultimativni dokaz da se radi o vraškom mestu razvrata i bluda, piće služi goluždravi našminkani momčić sa ženskom perikom. ah, ti katolici!

i to nije sve – ivo odlazi u krevet sa jednom od jebežljivijih madona, ali ova, tokom jahanja, naprasno pada u grozomorni demonski smeh.

vrlo brzo otkrivamo šta je tako smešno: naime, u skladu sa katoličkom jednadžbom sex=smrt (ali u blažoj varijanti) naš ivo otkriva da je tijekom svog verovatno prvog sex iskustva zakačio – sifilis! sjajno postignuće za jednog studenta medicine: sad će bolest moći da izučava iz prve ruke, na sebi.

ubrzo mu, međutim, dok je u groznici, u posjet dođe creepy čiča sa neverovatno lošom perikom - mefistofelska figura if there ever was one, i on mu nudi uspeh, znanje, i tako to, ali po cenu da ivo nikada ne padne u ljubav. može fufe, sex, ovo-ono, ali srce mora da mu ostane posvećeno nauci…

naravno, ovo je očigledna inkarnacija istog onog 'bengalija' iz voza – igra ga isti glumac (sven lasta), koji će kasnije u filmu igrati još dve uloge (znači, ukupno četiri): ćelavog švapskog zapovednika grada sasve monoklom  - možda izgleda kao iz alana forda, ali meni je baš zato draži i zabavniji – kako ne voleti ovu facu?!

a na kraju tumači i ustaškog časnika koji njuška po zamku u koji ivo dospeva kako bi, za švabe, obavljao experimente u pravcu oživljavanja mrtvih, ali ga tu sustigne komunjarska namiguša koju je ranije, tokom nekih njihovih demonstracija, spasio ni kriv ni dužan (spopala ga starim trikom: krnula mu žvalu dok je jurili pajkani, pa ovi produžili dalje misleći da se to samo neka nedužna, nekomunistička omladina ljubaka po ulazu u zgradu – a sve u skladu sa starim klišeom da su komunjare izrazito suvoparna i nesexualna bića, te da 'ko se ljubi – komunjara nije'). 

nju mu miki krivokapić donese teško ranjenu nakon jedne njihove diverzantske akcije, i sad naš ivo na svu muku, dok iz mrtvih diže zamorca skvikija spojem injekcija i starog oprobanog elektiriciteta, mora još i da leči i sakriva ovu drugaricu u tom zamku, u tajnoj prostoriji iza slike (sreća što svi zamkovi, pa čak i hrvatski, imaju te tajne sobe iza slika), i to u jazbini koja vrvi od švaba i ustaša!

nažalost, ta svetovna briga, tj. triler (da li će ustaše pronaći curicu?) u drugom delu filma zauzima centralno mesto, što je poprilično razočaravajuće u onome što je tako lepo počelo kao fantastični horor sa metafizičkim dimenzijama. ipak, ĐAVOLJE SJEME ostaje zanimljivo i tada, uprkos tom žanrovskom iskliznuću i naprosto neverovatnoj horor prilici koja ostaje neiskorišćena i propuštena – a bili su na korak tome da prejudiciraju REANIMATORA za ciglih 5 godina! 

već sam bio počeo da cvilim od veselja na kraju 1. dela filma, kada ivo a) oživi skvikija iz mrtvih; b) ćelavi švaba i njegova arhetipska plavuša, ilza zaginu u diverziji; i c) u istom času krivokapić donosi našem herbertu vestu ranjeno telo commie drugarice da se postara za nju. oho-ho, rekoh sebi: jedva čekam da vidim kakve će zapetljancije da izazovu reanimirani nacisti (onaj ćelavac je bio spooky kao živ: kakav li će biti kad na njega padne DEAD SNOW?!) – i kako li će sve to da zakomplikuje voskresnuta ljubovca?! mrtve drage, naci-zombiji, ustaše živi i mrtvi, mefisto sa iljadu lica… how can you go wrong with THAT?!

avaj, drugi deo kofom hladne vode poliva te moje nade: od reanimiranja nema ništa – švabe će da sarane kao da ovaj nije upravo usavršio svoj Es Es Vos Kres, a komunjarica nije ljudski ni umrla, nego je samo ranjena, te sve kreće jednim relativno nezanimljivijim putem. ehhh…

ali, o tome, i o drugim stvarima (uključujući nadasve intrigantna značenja svega ovoga) – u 2. delu texta!
- nastaviće se...

ZOMBIES! AN ILLUSTRATED HISTORY OF THE UNDEAD by Jovanka Vuckovic

St. Martin's Griffin

New York

2011 

176 pp

 

nedavno sam dobio promo primerak nove, atraktivne & luxuzne knjige o zombijima, pa evo moje kritike. izvorno je objavljena na američkom sajtu Beyond Hollywood s kojim povremeno sarađujem.

ukratko, vrlo dobra knjiga, a ako o zombijima znate malo ili nimalo – odlična. ja sam, recimo, saznao nekoliko novih i vrednih stvari u uvodnim poglavljima, gde sam i otkrio dosad mi neznanog a izvanredno pregenijalnog ilustratora po imenu alexander king (klikći ovde za vrlo slikovit & rečit info!). njegovim odabranim slikama krasim ovaj text.

fanatičnim pratiocima kalt ov gula i uopšte verziranim horor fanovima ova knjiga će manje novog reći u poglavljima o zombi-filmu (najbrojnijim, no prekratkim), ali zato možda hoće u onima pred kraj, gde se bavi zombi stripovima, igricama i sličnim.

evo, dakle, šta je 'naše gore list' jovanka vučković uradila sa živim mrtvacima:

BOOK REVIEW

by

Dejan Ognjanovic

Zombies are in!

After decades of mindless shambling in the confines of pulp magazines and B-movies, the living dead have finally reached the mainstream with the box-office success of 28 Days Later (2002) and its sequel, followed by the Resident Evil series, but especially after Zombieland (2009) gripped the mass-audiences. The book stalls are cluttered with the titles like Zombie Apocalypse, The Zombie Survival Guide: Complete Protection from the Living Dead, World War Z: An Oral History of the Zombie War, The Zombie Survival Guide: How to Live Like a King After the Outbreak, and the like "manuals", topped only by the runaway success of Pride and Prejudice and Zombies: The Classic Regency Romance - Now with Ultraviolent Zombie Mayhem!

Zombies! An Illustrated History of the Undead by Jovanka Vuckovic is a timely overview of these creatures, from their origins in Haitian folklore through their literary and cinematic incarnations all the way through comics, video games and phenomena like "zombie walks". After a brief tongue-in-cheek introduction from the inevitable George A. Romero (in which he talks about his own relation to the living dead), the book opens with the history of zombies. These chapters provide a necessary insight into the background which includes not only the voodoo beliefs but also hints of the racist and degrading American influence on Haiti, later reflected in equally racist steretypes which accompanied most of early zombie comics, pulp stories and horror films. These facts are commonly neglected in popular texts on zombies, and it is to Ms Vuckovic's credit that she does not omit unpleasant truths in between the lines of her subject.

The greatest part of the book is devoted to zombies in cinema, beginning with the poverty row Z-classics like White Zombie (1932) and the rightfully forgotten trash curios from the 1950s. Zombie renaissance begins with Romero's Night of the Living Dead (1968), which gets a special chapter, the same as its follow-up, Dawn of the Dead (1978) and unofficial sequel (cash-in), Fulci's Zombie (1979). Pre-Fulci Euro-zombies (the Blind Dead series; Manchester Morgue...) get their due just like the spaghetti-undead (with plenty of red sauce) of the 1980s. American highlights of that decade include the cult faves Dead and Buried (1982), Re-Animator (1984), The Return of the Living Dead (1985) and the initially misunderstood and unloved Day of the Dead (1985), which Vuckovic labels as the best of the Romero bunch (those who prefer Dawn of the Dead would tend to disagree). Post-Millennial zombies are there, too, including Dawn of the Dead remake (2004) which, strangely, gets equal space in the book to Romero's original, in spite of author's accurately calling it "unnecessary" and pointing to its numerous flaws. The Japanese undead are there, accompanied by the most recent popular TV series like the British Dead Set and American The Walking Dead.

Jovanka Vuckovic is a Canadian author of Serbian origin: award-winning writer, editor and film critic who was recently labelled one of the top-13 most important women in the history of horror! To lovers of horror she's probably best known as the editor-in-chief of one of the leading genre magazines, Rue Morgue (she held that title for seven years, until 2009). She is, therefore, knowledgeable when it comes to horror, and her writing shows that rarely found talent of recognizing the relevant, meaningful and interesting details to choose from, especially when one deals with the over-rich and over-ripe history of the undead. 

The book is not too analitical and may not be as detailed as some might like: its ambitions are obviously more towards the popular than towards the academic. This doesn't mean that it is lacking in insight: quite the opposite. But, due to limited space, and desire for lavish illustrations (full color throughout!), many intriguing readings and arguments are only sketched. The author readily admits these limitations, and offers helpful lists of 100 Zombie films and 100 Zombie fiction titles for further investigation.

I have very few complaints about this book, the greatest being that Pupi Avati's Zeder (aka Revenge of the Dead, 1983) is inexplicably lumped together with Lenzi's, Mattei's and Bianchi's trash flicks, dismissed all together as "mediocre to abysmal outings that manage to make quick work of undressing beautiful women in raunchy scenes that often have little to do with the plot" (page 85). Regardless of one's evaluation of this title (I tend to find it way above "mediocre"), the references to raunchy scenes and the like have absolutely nothing to do with this particular film. While Zeder is far from perfect, the quoted complaint against it has no ground in the film itself. Also, one might wish there was more space for discussing some of the more unconventional titles, barely mentioned here, like Pet Sematary (1989), Dead Heat (1987) and Les revenants (aka They Came Back, 2004). On the other hand, it is commendable that not even patriotic inclinations could make Ms Vuckovic include the truly abysmal Serbian Zone of the Dead (2009).  

Zombies! is a quality introduction to and overview of the plaguing problem of our near-apocalyptic times. More ambitious students are referred to the popular culture classes in Zombie Studies offered by The University of Baltimore and to other books of this growing phenomenon. Be prepared: they're coming to get you, and Ms Vuckovic's book (especially in its hardcover edition) may come handy!   

LJUBAV I BIJES (1978)

**(*)

3-

u okviru akcije 'u brdima, horori' – dok u kinoteci traje još jedna revija srpskih horor filmova – imam zadovoljstvo da narodu razotkrijem jednu dosad nepoznatu fusnotu u ex-yu hororu. u pitanju je naslov koji do sada nigde na netu ili u razgovorima sa kolegama nisam video niti čuo pomenut u kontextu ovdašnjih horora, a otkrio mi ga je aleksandar radivojević, kome i ovim putem zahvaljujem.

 

            odmah da naglasim - LJUBAV I BIJES na moju veliku žalost ipak ne može da se ugura u horor ni uz maximalnu upotrebu sile: realno, u pitanju je istorijska drama, i tu nema pomoći. međutim, film sadrži motiv opsednutosti đavolom (zbog kojega će zaslužiti svoje mesto i u apdejtovanoj verziji FAUSTOVSKOG EKRANA!) kao i dve izvanredne scene horora (!) zbog kojih će dobiti nekoliko pasusa u novoj verziji U BRDIMA, HORORI. dok do toga ne dođe, evo izveštaja za blog.

            film je bosanski, reditelj je bakir tanović, a zasnovan je na noveli "Zapis o Simeonovici i Ahmet Jusufu" novaka simića. dešava se u sarajevu početkom 19. veka (iliti vijeka). srž radnje tiče se mlade i lepe žene (debi uloga merime isaković, jedre ko jabuka) koju praktično kupi bogati i ružni starkelja, trgovac – ali ubrzo nakon svadbe ona počne da se bacaka, vrišti i divlja, tvrdeći da je u nju ušao 'bijes', tj. đavo.

            čiča je vodi kod pravoslavnog popa, koji joj očita molitvu, maše malo krstačom, al od pomoći slaba vajda.

            zatim odu i do katoličkog, ali i njegove litanije su podjednako jalove i beskorisne, pa je ovaj otera rečima: 'čim se križa ne boji, od poganog je sorte. vodi tu nevjernicu.' 

            na kraju je odvede do hodže, koji zakaže "šejtan sabor" – odnosno sesiju isterivanja đavola.

            ta scena, iako ne onoliko duga koliko bih voleo, zaista je jedna od najboljih i najjezivijih scena egzorcizma koje videh u svekolikom hororu, i prosto je šteta što čami zatočena ovde, u filmu koji horor nije, i u kome takva kakva je zapravo štrči kao maltene nepotrebno preterana.

            scena je ne samo vrlo jeziva nego i vizuelno egzotična, budući zasnovana na islamskim verovanjima i običajima: četiri lika stoje na četiri ugla ćilima i uz molitvu padaju u neku vrstu transa klateći se pritom napred-nazad i mumlajući jezive i nerazumljive lavkraftoidnosti.

            za to vreme hodža čita molitve, a 'nevernica' se uvija po tepihu i vrišti – dok ne počnu da lebde testije i lampe okolo, a sa njima se diže i njeno telo, levitira kao linda bler u EXORCISTU a onda se, slično njoj, ubrzo spusti nazad (the power of allah compells you!).

            sve to biva u polumračnoj prostoriji, što pojačava zlokobnost atmosfere, ali bez obzira na mrak, mora se reći da su efekti lebdenja stvari i ženskog tela izvedeni na sasvim zadovoljavajućem tehničkom nivou za film tog vremena, tj, nimalo ne zaostaju za italo đavolijadama iz '70ih, čak ih prevazilaze jer je sve to bolje inscenirano i režirano i nema treša nego je baš serious shit!

            ipak, ni alah ne pomaže, nego na kraju slučaj rešava pustinjak za koga se priča da je sveti čovek i iscelitelj, iako se radi samo o liku užasnutom grozotama rata (u flešbeku vidimo njegovu prelomnu tačku, kada je tokom jednog silovanja neki od njegovih kompanjona izbliza pucao u glavu uplakanom detetu od 3-4 godinice: nije baš splatter explicitno, ali je ipak gadno i žestoko upriličeno).

            on će, na kraju, da razreši misteriju, 'izleči' ženu, ali ne i sebe, itd. da ne spojlujem pošto filma ima na divxu pa pogledajte sami, ali mislim da je svakome jasno da u jednom ex-yu filmu iz tog doba, koji ne režira kadijević, rasplet može biti samo strogo ovozemaljski (psiho-sexualni).

            struktura filma je, inače, skoro besramno oslonjena na RAŠOMONA, i sve ovo što sam gore jasno i pregledno prepričao zapravo otkrivamo nimalo linearno, već fragmentarno, iz usta nekolicine naratora (uključujući priču unutar priče) koji svoje vizure iznose pred razbojnika i zulumćara koji ih je zarobio i traži dukate a ne bapske priče (odličan i nenamerno smešan gidra)!

            pored opisane scene musli-egzorcizma, apsolutni hajlajt filma je prekratka, ali fascinantna scena vizije u kojoj se zloguki čiča, tj. suprug, mladoj nevesti ukaže kao demon.

            baš kao i scena isterivanja, i ova ovde odlikuje se upečatljivom i originalnom vizuelnošću:

            vaistinu, među hiljadama horora koje sam odgledao do sada, još nisam video ovu ideju –

            oko koje išeta iz duplje i dođe do sred čela (dok je ono drugo gadno iskrenuto i iskrivljeno)

            što sve proizvodi zaista unikatnu i nezaboravnu masku koja je, eto, acu r. progonila u detinjstvu, a to može da učini i današnjem oguglalom horor gledaocu.

            a ako se pitate – ko je uopšte u jednom bosanskom filmu mogao da napravi ovako složen efekat maske u vreme kada je tada dvogodišnji miki lakobrija još piškio u gaće, mogu da ponudim samo svoj educated guess.

            na špici su navedeni samo nekakvi anonimni šminkeri koji ovu scenu sigurno nisu mogli da realizuju. ja sam ubeđen, iako za to nemam dokaza, da je taj kratki kadar odradio jan švankmajer lično!

            pre nego što počnete da gunđate, podsetiću da je švankmajer takođe kreirao kreature 3 godine posle ovoga, u GOSTIMA IZ GALAXIJE (1981), rađenim u koprodukciji sa čuvenim češkim studijem BARANDOV.

            taj isti studio jedan je od producenata i ovog filma.

            na kraju, za sve one koji budu opravdano zainteresovani ovim opisima i slikama, da expliciram: ove dve scene su JEDINI horor u celom filmu, ostatak je drama, umereno zanimljiva i gledljiva (osim disproporcionalne, neumereno dugačke scene svadbe bez ikakve svrhe i smisla) i sa određenim potencijalima u konceptu koji su mogli da budu znatno ubedljiviji i emocionalno pregnantniji nego što jesu, kako u pogledu merimine nezavidne drame, tako i odnosa sa prekasno uvedenim i nedovoljno razrađenim likom ratnog heroja i 'sveca' i njegovog 5-do-12 odnosa sa merimom. ipak, egzotičnost ambijenta i likova te intrigantnost koncepta dovoljni su da pruže umerenu zabavu najradoznalijima.

            primer ovog filma pokazuje koliko je bogatstvo ex-yu kinematografije, i ukazuje na mogućnost da iz mrakova i budžaka ovdašnjeg filmotvorstva iskrsne još poneki hororičasti i hororoliki naslov!

            baš zbog toga, iskoristiću ovu priliku da ukažem na jedan moj 'horor' iz detinjstva koji još uvek nikako da a) identifikujem, a time ni da  b) lociram. 

imam samo vrlo mutno sećanje iz dubina detinjstva, što će reći da sam to gledo na TV negde između 1979. i ne kasnije od 1984: u pitanju je domaća TV drama (možda u 2 dela, nisam siguran), možda hrvatska (ili čak bosanska), dešava se uoči ili tokom nekog rata, pre bih rekao I nego li II (pamtim neke uniforme koje bih u retrospektu reko da su austrougarske) i sećam se samo 2 detalja: 

1 - scena u vozu, kad neka seljanka u nošnji, šarenoj al pretežno beloj, sedi i drži između nogu pletenu korpu pokrivenu belim vezenim pokrovom - na koji, u jednom trenu, počnu da padaju kapi krvi (njene) - ne pamtim šta biva dalje pa ni da li se radilo o menstruaciji ili nečem gorem. u to vreme ionako nisam imao pojma o menzisu tako da mi je bilo dovoljno upečatljivo da vidim krv između njenih nogu za horor. ipak, prilično sam siguran da to krvarenje izazove neku vrstu panike među putnicima u vagonu i da nije bilo benigno.

2 - zaplet delom ili centralno ima veze sa doktorom jeziva lika ili ugođaja - ne znam dal je to baš bio fabijan šovagović, ali ako nije, onda je svakako neko sa sličnim ugođajem spookinessa. dakle, naglašavam: možda fabijan tu igra, ali je isto tako moguće i da to NIJE on: njega pominjem više kao referentnu tačku mog ugođaja tog lika a manje kao definitivni fakat čija filmografija nužno sadrži ovo što tražim! taj doktor (možda!) vrši nekakve experimente na ranjenicima iz rata - ili ih možda samo neortodoxno leči - ili već radi nešto što mi je tada delovalo vrlo mračno i jezivo i ko zna kad bih to našao sada da li je to sve uopšte tako hororično kako je meni u tom dobu, kad sam imao 6-9 godina, delovalo.

glavni junak je možda mladić koji putuje tom doktoru da mu bude asistent.

previše možda, ali ovo sam gledo tako davno da imam samo impresije u dubini mozga, a sem scene u vozu ne pamtim nijednu konkretnu sliku (sem, možda, da se to bar delom dešava u nekoj kuli, ili zgradi sličnog, gotskog ugođaja).

any idea?

PS: takođe još uvek tragam za hrvatskim filmom NEMIR čiji poster ovde kačim (kurtezijom samira bastonija, lakobrijinog efx asistenta). iako sumnjam da se radi o hororu čak i u najširem smislu reči – verovatno je neka psiho drama ili ko zna šta – ipak, ovaj plakat ukazuje da bi se tu ipak moglo iščačkati ponešto hororično! ili grešim? ko zna nešto o ovome, ko je gledao film, ili još bolje, ko ima linkove za skidanje – neka javi!